Συμπληρώματα Διατροφής: Στοιχεία που αξίζει να γνωρίζεις για εκείνα

Συμπληρώματα Διατροφής: Στοιχεία που αξίζει να γνωρίζεις για εκείνα

Συμπληρώματα διατροφής, από το 1990 και μετά παρατηρείται μία σημαντική αύξηση στη χρήση τους. Λίγο οι τάσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής, λίγο οι συνήθειες μας, η έλλειψη χρόνου, το πρόγραμμα τυχόν προπονήσεων, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η βιομηχανοποίηση των τροφών και η λίστα δε σταματάει εδώ, μάς έχουν οδηγήσει σε μια διατροφή μονότονη, χαμηλή σε βιταμίνες.

Έτσι αναζητούμε τις βιταμίνες που χρειαζόμαστε, σε μία άλλη μορφή πρόσληψής τους όπως είναι τα συμπληρώματα διατροφής.  

Ένας σύντομος ορισμός για τα συμπληρώματα διατροφής:

• Τα συμπληρώματα διατροφής, όπως λέει και το όνομά τους, συμπληρώνουν τη διατροφή μας, δεν αντικαθιστούν τις τροφές και τα γεύματα μας και δεν έχουν «μαγικές», θεραπευτικές ιδιότητες. Έχουν ως σκοπό να συμπληρώσουν την καθημερινή διατροφή αποτελώντας συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών συστατικών ή/ και ουσιών με θρεπτικές, φυσιολογικές επιδράσεις, μεμονωμένα ή σε συνδυασμό. Η διάθεσή τους γίνεται στο εμπόριο σε δοσομετρητές μορφές, όπως κάψουλες, δισκία, παστίλιες, φακελάκια σκόνης και άλλες μορφές και προορίζονται να ληφθούν σε μετρημένες μικρές ποσότητες.

Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει κάποιες ενεργειακές ανάγκες που είναι απαραίτητο να καλυφθούν για την ανάπτυξή του αλλά και τη θωράκισή του, πόσο μάλλον σε περιόδους υψηλότερων αναγκών όπως η περίοδος που διασχίζουμε. Μέσω της τροφής λαμβάνονται τα θρεπτικά συστατικά, υδατάνθρακες, λιποειδή και πρωτεΐνες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Όμως, για να μπορέσουν να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές, η διατροφή θα πρέπει να έχει (1) ποικιλία, δηλαδή τρόφιμα από όλες τις ομάδες, (2) μέτρο, δηλαδή όλα τα τρόφιμα να καταναλώνονται με μέτρο και με προσοχή στην αφθονία, (3) ισορροπία, για τη διατήρηση φυσιολογικού βάρους και την κάλυψη των αναγκών.

Παρατίθενται οι παρακάτω πίνακες, σύμφωνα με δημοσίευση ΦΕΚ το 2017, για τις συνιστώμενες ποσότητες για τις Βιταμίνες και Ανόργανα Στοιχεία:

Βρες εδώ όλες τις βιταμίνες – μέταλλα – ιχνοστοιχεία ←

Πέρα από τις γνώσεις για το χαρακτηρισμό των συμπληρωμάτων διατροφής, σημαντική είναι και η ασφαλής χορήγησή τους. Πιο συγκεκριμένα, μπορούν να επισημανθούν ορισμένοι κίνδυνοι που υπάρχουν από τη μη ορθή χρήση τους:

• Πρέπει ο καταναλωτής να ενημερώνεται για πιθανούς κινδύνους κατά τη λήψη τους με ταυτόχρονη ύπαρξη άλλης θεραπείας.
• Υπάρχουν ειδικές προφυλάξεις στη χορήγησή τους σε συγκεκριμένους πληθυσμούς, όπως εγκυμονούσες και θηλάζουσες.

Λίγα λόγια για τη διάθεση των συμπληρωμάτων διατροφής…

• Πρέπει να διατίθενται μόνο σε φαρμακεία και η πώληση να γίνεται από καταρτισμένο προσωπικό, όπως από διαιτολόγο, επιστήμονα τροφίμων, εγγεγραμμένο ιατρό, φαρμακοποιό ή πρόσωπο καταρτισμένο σε σχέση με τα συμπληρώματα διατροφής ή/ και την υγιεινή διατροφή.
  Σημαντικό είναι τα άτομα αυτά να γνωρίζουν τη σύνθεσή τους και τυχόν παρενέργειες. Για να υπάρχει ασφάλεια είναι σημαντικό να λαμβάνονται και σωστά.

Για να γίνεται η σωστή λήψη τους, υπάρχουν κάποιες συστάσεις για ημερήσιες δόσεις των βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων αλλά και μέγιστα επιτρεπτά όρια, όπως αναφέρθηκε και στους πίνακες παραπάνω. Είναι υποχρεωτικό τα παραπάνω να αναγράφονται στη συσκευασία του σκευάσματος. Παράδειγμα:

Εδώ μπορούμε να δούμε πώς αναγράφονται τα συστατικά σε μια ετικέτα της πολυβιταμίνης της TERRANOVA Living Multivitamin Sport. Το κυκλωμένο με κόκκινο κομμάτι της ετικέτας μας δίνει το ποσοστό που αντιστοιχεί στη συνιστώμενη ημερήσια δόση για το κάθε συστατικό, σε σχέση με την ποσότητα που περιέχεται στο προϊόν. Οι τιμές των ποσοστών αυτών προκύπτουν από τους πίνακες για τις βιταμίνες και τα ανόργανα στοιχεία που παρατίθενται παραπάνω και μας δίνουν την πληροφορία για τη Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση (ΣΗΔ) αυτών για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Το βελάκι με πορτοκαλί χρώμα μας δείχνει τις κατευθυντήριες οδηγίες που είναι απαραίτητο να υπάρχουν σε σχέση με τα συμπληρώματα διατροφής, αλλά και οποιαδήποτε επιπλέον αντένδειξη υπάρχει για το προϊόν και το καταναλωτικό κοινό.

Βασικά σημεία των κανόνων για τα συμπληρώματα διατροφής αποτελούν τα εξής:

• Υπάρχει συγκεκριμένος κατάλογος βιταμινών και ανόργανων στοιχείων για την Παρασκευή συμπληρωμάτων διατροφής.
• Υπάρχουν μέγιστα και ελάχιστα επίπεδα ημερήσιας πρόσληψης (ΣΗΔ ή RDA).
• Πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες επισημάνσεις: (i) θρεπτικά συστατικά και ουσίες που περιέχουν τα τρόφιμα (ii) συνιστώμενη ημερήσια δόση με την προειδοποίηση να μη γίνεται η υπέρβασή της (iii) συμβουλή για τη φύλαξη μακριά από τα μικρά παιδιά (iv) προσκόμιση του αντιγράφου της επισήμανσης για την κυκλοφορία του προϊόντος (v) οι αρμόδιες αρχές οφείλουν να περιορίζουν ή αναστέλλουν την κυκλοφορία κάποιου συμπληρώματος όταν μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την υγεία του ανθρώπου.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις πληροφορίες αυτές και να κοιτάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες των προϊόντων για τη σωστή και φρόνιμη επιλογή των σκευασμάτων που καταναλώνουμε ή σκεφτόμαστε να λάβουμε!

Μαντώ Αθανασίου
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Βιβλιογραφία

1. Κοντογιάννη, Μ. (2017). Τα συμπληρώματα διατροφής και τα χαρακτηριστικά των καταναλωτών τους.
2. Dickinson, A., Bonci, L., Boyon, N., & Franco, J. C. (2012). “Dietitians use and recommend dietary supplements: report of a survey.”, Nutrition journal, 11(1), 14.
3. FDA issues Dietary Supplements final rule, Food and Drug Administration, 2007
4. Σκουρολιάκου Μαρία, “Βιταμίνες και Μέταλλα” σημειώσεις, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
5. Pennington, J. A. (1996). “Intakes of minerals from diets and foods: is there a need for concern.” The Journal of nutrition, 126(9), 2304S.