Βιταμίνη D: Πώς επηρεάζει την Σωματική & Ψυχική μου υγεία;

Βιταμίνη D: Πώς επηρεάζει την Σωματική & Ψυχική μου υγεία;

Η βιταμίνη D ή αλλιώς η βιταμίνη του ήλιου είναι την πραγματικότητα μια ορμόνη που παράγεται μετά την έκθεση στον ήλιο και μικρή ποσότητα αυτής προσλαμβάνεται από τις τροφές.

Η ποσότητα της βιταμίνης D που μπορεί να συνθέσει το σώμα μας μετά την έκθεσή μας στον ήλιο, εξαρτάται από το χρώμα του δέρματος, την ηλικία, την ώρα της ημέρας, την εποχή και το γεωγραφικό πλάτος.

Στις μέρες μας είναι γεγονός πως το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας το περνάμε σε κάποιο κλειστό χώρο αποφεύγοντας την έκθεση στο ηλιακό φως, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. Παρουσιάζεται, λοιπόν, το φαινόμενο όλο και περισσότεροι άνθρωποι να εμφανίζουν έλλειψη βιταμίνης D ακόμα και στη χώρα μας που φημίζεται για την ηλιοφάνειά της.

Τι μπορεί να προκαλέσει η έλλειψη βιταμίνης D;

α) Σωματικές Παθήσεις

H βιταμίνη D, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην ομοιόσταση του ασβεστίου και του φωσφόρου ενώ συμβάλει στη μείωση φλεγμονών και στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος. Η έλλειψή της έχει συσχετιστεί με την εμφάνιση ποικίλων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της οστεοπόρωσης. Επιπλέον φαίνεται να συνδέεται με χρόνιες ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και οι αναπνευστικές λοιμώξεις. ¹

β) Ψυχικές διαταραχές

Η ανεπάρκεια βιταμίνης D δεν εμπλέκεται μόνο με σωματικές παθήσεις, καθώς έχει συσχετιστεί και με ψυχικές διαταραχές.

Σύμφωνα με έρευνες, οι υποδοχείς για τη βιταμίνη D φαίνεται να είναι παρόντες στους νευρώνες σε πολλές περιοχές του εγκεφάλου και να εμπλέκονται στην παθοφυσιολογία της κατάθλιψης. Συνεπώς, η σημασία της βιταμίνης D σε πολλές εγκεφαλικές διεργασίες, συμπεριλαμβανομένης της νευροπλαστικότητας, υποδηλώνει ότι μπορεί να παίζει ρόλο σε ασθένειες όπως αυτή, ιδιαίτερα σε μεγάλες ηλικίες. ^{2, 3}
Σε πολλές περιπτώσεις η βιταμίνη D φαίνεται να συμβάλει στην διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου που παίζει ρόλο στη διατήρηση της ισορροπίας και της διάθεσης. Ιδιαίτερα σε περιστατικά διαγνωσμένης κατάθλιψης ο συνδυασμός της βιταμίνης D με την απαραίτητη φαρμακευτική και ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να περιορίσει και να βελτιώσει τα συμπτώματα της νόσου. ⁴

Η έρευνα γύρω από τη βιταμίνη D και τη συμβολή όσον αφορά τις ψυχικές ασθένειες συνεχίζεται, καθώς δεν έχει αποδειχθεί ότι αυξάνοντας μόνο τα επίπεδα της βιταμίνης D μπορούμε να θεραπεύσουμε ή να προλάβουμε την εμφάνιση ψυχικών νόσων. Παρόλα αυτά έχει διαπιστωθεί άνθρωποι με ανεπάρκεια βιταμίνης D έχουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, σε σύγκριση με εκείνους με υψηλότερα επίπεδα βιταμίνης D.⁵

Πώς μπορούμε να αυξήσουμε τα επίπεδα της βιταμίνης D;

α) Έκθεση στον ήλιο

H έκθεση του σώματος κυρίως άνω- κάτω άκρων και προσώπου στον ήλιο, για 15-20 λεπτά από τις 10 πμ μέχρι τις 3μμ, χωρίς αντηλιακό, τρεις φορές την εβδομάδα θεωρείται ικανό χρονικό διάστημα για να παράσχει στον οργανισμό την απαιτούμενη ποσότητα βιταμίνης D.
 

β) Χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής

Οι κυριότερες μορφές βιταμίνης D είναι η εργοκαλσιφερόλη (βιταμίνη D2, φυτικής προέλευσης) και η χοληκαλσιφερόλη (βιταμίνη D3) της οποίας η χορήγηση συνίσταται μιας και φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματική. 

Η βιταμίνη D3 συνήθως είναι ζωικής προέλευσης παρόλα αυτά υπάρχουν και σκευάσματα βιταμίνης D3 φυτικής προέλευσης. 

Η χορήγηση της βιταμίνης D καλό θα ήταν να γίνεται με συνδυασμό άλλων μετάλλων και βιταμινών για την καλύτερη απορρόφησή της καθώς και την αποφυγή ανεπιθύμητων ενεργειών.

Η σύσταση χορήγησης της βιταμίνης D και η δοσολογία χρειάζεται να γίνει από εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας που μετά τον έλεγχο των επιπέδων της βιταμίνης D στο αίμα, θα καθορίσει τη σωστή συχνότητα και δοσολογία λήψης.

Εν κατακλείδι, η βιταμίνη D παίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο τόσο στην σωματική όσο και στην ψυχική μας υγεία και γι’ αυτό χρειάζεται να υπάρχει τακτική παρακολούθηση των επιπέδων της στο αίμα. Με αυτό τον τρόπο και σε συνδυασμό με ορισμένες βασικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η καθημερινή κίνηση, η ισορροπημένη διατροφή και η διαχείριση σκέψεων και συναισθημάτων θα επιτύχουμε ένα καλύτερο επίπεδο υγείας και ευεξίας!  

Βιβλιογραφία

1. Wacker M, Holick MF. Sunlight and Vitamin D: A global perspective for health. Dermatoendocrinol. 2013 Jan 1;5(1):51-108. doi: 10.4161/derm.24494. PMID: 24494042; PMCID: PMC3897598.
2. Anglin, R., Samaan, Z., Walter, S., & McDonald, S. (2013). Vitamin D deficiency and depression in adults: Systematic review and meta-analysis. British Journal of Psychiatry, 202(2), 100-107. doi:10.1192/bjp.bp.111.106666
3. Howland RH. Vitamin D and depression. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv. 2011 Feb;49(2):15-8. doi: 10.3928/02793695-20110111-02. Epub 2011 Jan 21. PMID: 21261225
4. Alghamdi, S., Alsulami, N., Khoja, S. et al. Vitamin D Supplementation Ameliorates Severity of Major Depressive Disorder. J Mol Neurosci 70, 230–235 (2020). https://doi.org/10.1007/s12031-019-01461-2
5. Robert Briggs, Kevin McCarroll, Aisling O'Halloran, Martin Healy, Rose Anne Kenny, Eamon Laird. Vitamin D Deficiency Is Associated With an Increased Likelihood of Incident Depression in Community-Dwelling Older Adults. Nutrition Original Study 2019, 20 (5), 517-523 (2018). doi.org/10.1016/j.jamda.2018.10.006__